Grzejące się łożysko to coś więcej niż drobna niedogodność – to sygnał alarmowy, którego nie warto ignorować. Zwłaszcza jeśli odpowiadasz za utrzymanie ruchu w zakładzie, prowadzisz warsztat lub po prostu chcesz mieć maszynę w pełni sprawną przez długie lata. Wysoka temperatura łożyska może prowadzić do jego szybkiego zużycia, a w skrajnych przypadkach – do awarii całego układu. Co zatem powoduje przegrzewanie i jak temu skutecznie zapobiegać? Poniżej odpowiadamy!
Gorące łożysko – jak poznać, że coś się dzieje?
Pierwszym objawem przegrzewania się łożyska jest zwykle zmiana dźwięku pracy maszyny – pojawia się szum, metaliczny zgrzyt lub charakterystyczne buczenie, które wcześniej nie występowały. Dźwięki te są efektem zwiększonego tarcia i mogą pojawiać się cyklicznie lub narastać w miarę pracy urządzenia. Do tego często dochodzą drgania, które rozchodzą się po całej konstrukcji, a także spadek wydajności maszyny – ruch staje się mniej płynny, a niektóre elementy mogą wręcz zacząć się blokować. W skrajnych przypadkach dochodzi do zatrzymania się układu napędowego, co zwykle wiąże się już z poważniejszym uszkodzeniem.
Zdarza się również, że czujesz charakterystyczny, gryzący zapach spalonego smaru – to wyraźny znak, że temperatura w łożysku przekroczyła bezpieczny próg, a smar traci swoje właściwości ochronne. Warto działać od razu, bo na tym etapie uszkodzenia mogą postępować błyskawicznie.
Jak sprawdzić temperaturę łożyska? Najlepiej za pomocą pirometru bezdotykowego lub czujnika termicznego. To szybkie, bezpieczne i nieinwazyjne metody, które pozwalają błyskawicznie ocenić sytuację bez konieczności zatrzymywania całego układu.
Przyczyny grzania się łożysk – co może pójść nie tak?
Zbyt wysoka temperatura łożyska to nie przypadek – zawsze ma swoją przyczynę. Czasem winny jest drobny błąd montażowy, czasem zaniedbanie w smarowaniu, a innym razem po prostu zużycie elementu, który dawno powinien trafić na wymianę. Niezależnie od źródła problemu, przegrzewanie nigdy nie powinno być bagatelizowane. Im szybciej zidentyfikujesz, co poszło nie tak, tym większa szansa, że unikniesz kosztownych przestojów i poważniejszych uszkodzeń maszyny. Na co więc warto zwrócić uwagę w pierwszej kolejności?
1. Błędy w smarowaniu łożysk
To jeden z najczęstszych powodów. Zarówno zbyt mała ilość smaru, jak i jego nadmiar prowadzą do problemów. W pierwszym przypadku łożysko pracuje "na sucho", co zwiększa tarcie. W drugim – smar nie może swobodnie się przemieszczać, przez co wytwarza się niepotrzebne ciepło. Nie bez znaczenia jest również jakość smaru – w wysokiej temperaturze tańsze produkty mogą się po prostu spalić, pozostawiając zwęgloną warstwę wewnątrz.
2. Zbyt duże tarcie w łożysku
Przyczyną może być niewspółosiowość, uszkodzenie bieżni, a nawet drobiny zabrudzeń, które przedostały się do wnętrza. W przypadku obrabiarek CNC grzanie się łożyska często wynika właśnie z braku dokładności montażu lub zbytniego docisku.
3. Problemy z chłodzeniem łożysk
W wielu maszynach naturalne chłodzenie powietrzem wystarcza tylko do pewnego momentu. Gdy obciążenie rośnie – np. podczas pracy ciągłej – warto rozważyć dodatkowe chłodzenie. Jak schłodzić łożysko? Na przykład obiegiem olejowym.
4. Spalony smar, zużyte łożysko, zły montaż
Wysoka temperatura to często efekt uboczny złego stanu technicznego łożyska – wytarty koszyk, brak luzu promieniowego lub błędne osadzenie elementów skutkują poważnym wzrostem oporów.
Co zrobić, gdy łożysko się grzeje?
Nie zawsze od razu potrzebna będzie wymiana łożyska, ale też nie warto odkładać reakcji. Jeśli zaobserwujesz grzejące się łożysko w maszynie, w pierwszej kolejności:
- zatrzymaj maszynę i pozwól łożysku ostygnąć,
- sprawdź stan smaru – czy nie jest zwęglony lub wyciekający,
- oceń temperaturę – jeśli przekracza 80–90°C, trzeba szukać przyczyny głębiej,
- przeanalizuj układ chłodzenia, warunki pracy i obciążenie.
W skrajnych przypadkach nie obejdzie się bez wymiany łożyska, zwłaszcza jeśli przegrzewanie występuje cyklicznie mimo poprawnej konserwacji.
Jak uniknąć przegrzewania łożysk?
Podstawą jest regularne smarowanie łożysk – ale nie przypadkowe, tylko z głową. Dobieraj odpowiedni środek smarny do warunków: inne potrzeby ma maszyna pracująca w piekarni, inne ta na hali produkcyjnej w chłodni. Pamiętaj, że nie zawsze „więcej” znaczy „lepiej”.
Równie ważna jest kontrola temperatury – warto wdrożyć cykliczne pomiary, szczególnie w maszynach CNC, gdzie łożyska są intensywnie eksploatowane i przegrzewanie może skutkować kosztowną awarią.
Przegrzewanie łożyska: kosztowny problem, którego możesz uniknąć!
Grzejące się łożysko w maszynie to nie przypadek. To ostrzeżenie, że coś w systemie przestało działać tak, jak powinno. Tarcie, brak smarowania, słabe chłodzenie – każda z tych rzeczy może wywołać problem. Ale przy odpowiedniej wiedzy, regularnym serwisie i dobrej diagnostyce, można go łatwo rozwiązać, zanim doprowadzi do większych kosztów.
Potrzebujesz właściwego smaru lub planujesz wymianę łożyska? Zadbaj o to już dziś, zaglądając do naszego sklepu internetowego – to lepsze niż niespodziewany przestój jutro!