Jesteś w trakcie akceptowania zamówienia od:
undefined undefined
Logo firmy
Strona główna
/
Blog techniczny MARAT - wiedza i porady dla branży przemysłowej
/
Łożyska baryłkowe – budowa, właściwości, klasy osiągów
Wróć
Łożyska

Łożyska baryłkowe – budowa, właściwości, klasy osiągów

Awatar autora
Jacek Godziek
04 października 2025
Łożyska baryłkowe – budowa, właściwości, klasy osiągów

Wykorzystywane w przemyśle ciężkim, maszynach wielkogabarytowych, odlewniczych i budowalnych, łożyska baryłkowe okazują się idealne do zastosować o dużym obciążeniu. Sprawdź, z czego się składają, na czym polega ich praca i jakie znaczenia ma ich uszczelnienie. Dowiedz się też, jakie są klasy osiągów roboczych i dlaczego warto wybrać łożyska baryłkowe SKF. 

Czym są łożyska baryłkowe?

Łożyska baryłkowe składają się z dwóch rzędów baryłek, które pełnią funkcję elementów tocznych. Posiadają one również wspólną kulistą bieżnię w pierścieniu zewnętrznym oraz dwie kolejne na pierścieniu wewnętrznym, które ustawione są pod kątem w odniesieniu do osi łożyska. Dzięki temu pierścień wewnętrzny oraz elementy toczne wspólnie z koszykiem są przystosowane do wychylania się.

Łożyska te są niewrażliwe na niewspółosiowość wału względem oprawy, która może wynikać przykładowo z ugięcia wału. Ponadto zdolne są do przenoszenia wysokich obciążeń promieniowych oraz osiowych w obu kierunkach. Zaliczają się również do grupy samonastawnych.

Dzięki krótkiemu wprowadzeniu i oswojeniu się z informacjami na temat łożysk baryłkowych możemy płynnie postawić kolejny krok, jakim jest określenie tego, co ma kluczowy wpływ na osiągi i efektywność tych łożysk.

Pierwszym z brzegu istotnym elementem jest odpowiednia tolerancja, symetria oraz specjalny profil wałeczków, które mieszczą się w szczególnie wąskim zakresie. Każdy z elementów tocznych powinien być identyczny pod względem rozmiaru i kształtu, co zapewni większą trwałość podczas eksploatacji łożyska. Ponadto, aby zapewnić bezpieczne i bezawaryjne użytkowanie, łożyska baryłkowe są wyposażane w wytrzymałe koszyki - głownie stalowe i mosiężne, które chronią elementy toczne oraz zapewniają równomierne odległości pomiędzy nimi. 

Znaczenie uszczelnienia

Jeśli mówimy o popularnych „baryłkach” nie możemy zapomnieć o równie ważnej jak koszyki rzeczy, jaką jest odpowiednie uszczelnienie. Zapewnia ono ochronę przed pyłem, wodą, brudem, czynnikami zewnętrznymi oraz nie pozwala na wydostawanie się smaru na zewnątrz łożyska. Uszczelnienia zastosowane w tego typu łożyskach mogą być wykonane z:

  • Kauczuku butadieno-akrylonitrylowego (NBR)
  • Uwodornionego kauczuku butadieno-akrylonitrylowego (HNBR)
  • Kauczuku fluorowego (FKM)

Mieszczą się one w wybraniach w pierścieniu wewnętrznym, a ich wargi przylegają do bieżni pierścienia wewnętrznego. Jeśli chodzi natomiast o większe łożyska to ich uszczelnienia mocowane są za pomocą pierścieni ustalających. Uszczelnione łożyska baryłkowe są dostarczane jako nasmarowane i nie zaleca się ich mycia. W wielu przypadkach łożyska te nie wymagają ponownego smarowania i można je uznać za bezobsługowe.

Łożyska baryłkowe SKF – dlaczego warto

Kolejnym ważnym faktem wartym odnotowania jest możliwość stosowania łożysk baryłkowych do maszyn wibracyjnych. I w tym miejscu należy wspomnieć, że skandynawski lider na światowym rynku łożysk Svenska Kullagerfabriken AB czyli SKF, którego jesteśmy dumnym dystrybutorem, już od wielu lat oferuje łożyska baryłkowe do maszyn wibracyjnych z otworem walcowym lub stożkowym i z hartowanymi powierzchniowo tłoczonymi koszykami stalowymi (oznaczenie serii 223…/VA405). Łożyska te w standardzie nie różnią się zbytnio od podstawowego wykonania, jednak zasadniczą zmianą jest zastosowanie wewnętrznego luzu promieniowego C4. Drugą niemniej ciekawą odmianą jest wykonanie z powłoką z politetrafluoroetylenu (VA405/VA406), który zabezpiecza przed korozją cierną między wałem a otworem łożyska. Wszystkie te łożyska mają pierścieniowy rowek oraz trzy otwory smarowe w pierścieniu zewnętrznym.

Klasy osiągów roboczych łożysk baryłkowych

Jeśli wspomnieliśmy już o szwedzkiej firmie SKF, to należy również przybliżyć ich klasy osiągów roboczych. Mianowicie zaczynając od SKF Explorer, który wychodzi naprzeciw oczekiwaniom użytkowników, warto wspomnieć, że w przypadku łożysk baryłkowych klasa SKF Explorer głównie miała za zadanie zwiększyć jakość pracy oraz zoptymalizować geometrię wewnętrzną i znacząco podnieść poziom wykończenia współpracujących ze sobą powierzchni. Wszystko to dzięki zastosowaniu czystej i niezwykle jednorodnej stali, ulepszeniu koszyka oraz wspomnianych na początku wałeczków i geometrii bieżni.

Drugą flagową klasą spod znaku SKF jest klasa E2, czyli łożyska energooszczędne, które charakteryzują się zmniejszonym o około 30% momentem tarcia względem łożysk w klasie SKF Explorer. Dzięki zmniejszonej temperaturze roboczej poprawie ulegają warunki smarowania i możliwy do uzyskania jest wydłużony okres pracy smaru lub osiąganie wyższych niż w standardzie prędkości.

Powyżej podane informacje to dopiero wierzchołek góry lodowej, jeśli chodzi o budowę i stosowanie łożysk baryłkowych. Jako ciekawostkę na koniec warto dodać, że łożysko te zostało opatentowane i wynalezione w 1907 roku przez konstruktora i fabrykanta szwedzkiego pochodzenia, Svena Wingquista, czyli późniejszego założyciela łożyskowego potentata firmy SKF.

Spodobał się wpis?

Udostępnij!